1.7 ಕರಣಿಗಳು: (Surds)
ಕೆಳಗಿನ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ:
ಸಂಖ್ಯೆ |
ಸಂಖ್ಯೆಯ ವರ್ಗ |
ಸಂಖ್ಯೆಯ ವರ್ಗ ಮೂಲ |
ಚಿಹ್ನೆ |
1 |
1 |
1 |
=1 |
2 |
4 |
1.414 (ಅಂದಾಜು) |
|
3 |
9 |
1.732 ( ಅಂದಾಜು) |
|
4 |
16 |
2 |
=2 |
5 |
25 |
2.236 (ಅಂದಾಜು) |
|
6 |
36 |
2.449 ( ಅಂದಾಜು) |
|
7 |
49 |
2.646
( ಅಂದಾಜು) |
|
8 |
64 |
2.828 ( ಅಂದಾಜು) |
|
9 |
81 |
3 |
=3 |
ಮೇಲಿನ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದಾಗ ತಿಳಿದು ಬರುವುದೇನಂದರೆ, 2,3,5,6,8 ಇವುಗಳ ವರ್ಗ ಮೂಲವನ್ನು ಭಾಗಾಕಾರಕ್ರಮದಿಂದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಶಮಾಂಶ
ಸ್ಥಾನಗಳವರೆಗೆ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಬಹುದಾದರೂ (ಪಾಠ 1.5 ನೋಡಿ) ಅವುಗಳ ಬೆಲೆಯನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಳಲು
ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಕ್ಯಾಲ್ಕುಲೇಟರ್ ಉಪಯೋಗಿಸಿದಾಗ =1.41421356237310.
. . . ಮತ್ತು = 2.23606797749979. . . . ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳದ ಮತ್ತು ಆವರ್ತಕಗೊಳ್ಳದ
ದಶಮಾಂಶಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, 1,4,9 ಇವುಗಳ ವರ್ಗ ಮೂಲಗಳಾದ 1,2,3 ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು
ಇತರ ಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೆ
ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ಗುರುತಿಸಲು ಕಲಿತಿದ್ದೇವೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳದ ಮತ್ತು ಆವರ್ತಕಗೊಳ್ಳದ , , ನಂತಹ ದಶಮಾಂಶಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ
ಗುರುತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ?
ಮತ್ತು ರಂತೆಯೇ , ಕೂಡ
ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳದ ಮತ್ತು ಆವರ್ತಕಗೊಳ್ಳದ ದಶಮಾಂಶಗಳು.
,, , ಇವುಗಳು
ಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಲ್ಲ. ಇವುಗಳು ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳದ, ಆವರ್ತಕವಲ್ಲದ ದಶಮಾಂಶಗಳು.
ಇವುಗಳನ್ನು ಕರಣಿಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.
ಕರಣಿಯು(surd) ಒಂದು ಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಭಾಗಲಬ್ಧ ಮೂಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಕರಣಿಯ ಸಾಮಾನ್ಯರೂಪ: ಇಲ್ಲಿ a >0 ಮತ್ತು n>1. ಇಲ್ಲಿ ‘n’ ನ್ನು ಕರಣಿಕ್ರಮ(order) ಮತ್ತು ‘a’ ಯನ್ನು ಕರಣೀಯ (radicand) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ( ಇದು ಮೂಲ ಎನ್ನುವ ಚಿಹ್ನೆ.)
ಪ್ರತಿ ಕರಣಿಯೂ ಒಂದು ಅಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆ. ಆದರೆ ಪ್ರತೀ ಅಭಾಗಲಬ್ಧ
ಸಂಖ್ಯೆಯು ಕರಣಿ ಅಲ್ಲ.
(ಉದಾ: , : ಇವು ಅಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು, ಆದರೆ ಕರಣಿಗಳಲ್ಲ.)
ಕರಣಿಗಳನ್ನು ಘಾತಾಂಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಬರೆಯಬಹುದು.
= 21/2, = 51/3, 8= 8*71/5
ಗಮನಿಸಿ:
1. (21/2)
*(21/2) = * = 2. ಘಾತಾಂಕದ ಮೊದಲ ನಿಯಮದಂತೆ ಕೂಡಾ (21/2) *(21/2)
=21/2+1/2 = 21= 2
2. ()* ()*() = = 4. ಘಾತಾಂಕದ ಮೊದಲ ನಿಯಮದಂತೆ ಕೂಡಾ 41/3*41/341/3
= 41/3+1/3+1/3= 43/3= 41=4
ಕರಣಿಗಳನ್ನು ಸುಲಭ ರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವುದು:-
=(405)1/4
= (81*5)1/4 = (34*5)1/4 = 34*1/4* 51/4
= 31*51/4= 3 (ಘಾತಾಂಕದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿದೆ)
ಕರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಗುಣಕವು ‘1’ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಅವು ಶುದ್ಧಕರಣಿಗಳು (pure surds). ಉದಾ: , , .
ಕರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಗುಣಕವು ‘1’ ಆಗಿರದಿದ್ದರೆ, ಅವು ಮಿಶ್ರಕರಣಿಗಳು(mixed surds). ಉದಾ: 5,8,4( ಸಹಗುಣಕಗಳು: 5, 8, 4).
ಕರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕರಣೀಯ ಮತ್ತು ಕರಣಿಕ್ರಮ ಒಂದೇ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಅವು ಸಮರೂಪ ಕರಣಿಗಳು (like surds). ಉದಾ: 5,7.8 ( ಇಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಕರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕರಣೀಯ 3, ಕರಣಿಕ್ರಮ 2).
ಕರಣೀಯ ಮತ್ತು ಕರಣಿಕ್ರಮಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುವ ಕರಣಿಗಳು ಅಸಮರೂಪ ಕರಣಿಗಳು (unlike
surds).
ಉದಾ:
(i) , , (ಕರಣಿಕ್ರಮ: 2, ಕರಣೀಯ: 3, 2, 5)
(ii), , , (ಕರಣಿಕ್ರಮಗಳು: 3, 5 ಕರಣೀಯ: 4)
ಗಮನಿಸಿ: ಘಾತಾಂಕಗಳ ನಿಯಮದಂತೆ (ಪಾಠ 2.2 ನೋಡಿ).
1.
()n =a
2.
* =
3. / =
4. = ಆದರೆ, a=b ಆಗುತ್ತದೆ.
5. > ಆದರೆ, a>b ಆಗುತ್ತದೆ.
6. < ಆದರೆ, a<b ಆಗುತ್ತದೆ.
1.7 ಸಮಸ್ಯೆ 1: ಸುಲಭೀಕರಿಸಿ +-
ಪರಿಹಾರ:
50 =25*2 = 52*2 ಆಗಿರುವುದರಿಂದ = 5
32 =16*2 = 42*2 ಆಗಿರುವುದರಿಂದ = 4
72 =36*2 = 62*2 ಆಗಿರುವುದರಿಂದ = 6
+- = 5+4-6 =(5+4-6) = 3
1.7 ಸಮಸ್ಯೆ 2 : ಮತ್ತು ಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಿ.
ಪರಿಹಾರ:
ಮೇಲಿನ ಕರಣಿಗಳ ಕರಣಿಕ್ರಮ (3 ಮತ್ತು
4) ಒಂದೇ ಆಗಿಲ್ಲದೇ ಇರುವುದರಿಂದ ಕರಣೀಯದ
ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದು ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಯಾವುದು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ( ಉದಾ: > ) ಅವುಗಳನ್ನು
ಹೋಲಿಸುವ ಮೊದಲು ಅವೆರಡರ ಕರಣಿಕ್ರಮ ಒಂದೇ
ಅಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ
ಕರಣಿಕ್ರಮಗಳ ಕನಿಷ್ಠ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಖ್ಯೆ
ಕರಣಿಕ್ರಮಗಳ ಲ.ಸಾ.ಅ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ
3 ಮತ್ತು 4 ರ ಲ.ಸಾ.ಅ. 12 ಆಗಿದೆ
= 41/3= 44/12
= (44)1/12=2561/12=
=61/4 = 63/12=
(63)1/12=2161/12=
256>216 ಆಗಿರುವುದರಿಂದ >
I.e. >
ಗಮನಿಸಿ: ಕರಣಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಿಯಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಅವುಗಳ ಕರಣಿಕ್ರಮ
ಒಂದೇ ಆಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
1.7. ವರ್ಗಮೂಲ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ಗುರುತಿಸುವುದು.(Representing square root of numbers on number line):
ಪೂರ್ಣಾಂಕಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಭಿನ್ನರಾಶಿಗಳನ್ನು ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ
ಗುರುತಿಸಲು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಭಾಗಾಕಾರ ಕ್ರಮದಿಂದ ರ
ಬೆಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಶಮಾಂಶ ಸ್ಥಾನಗಳವರೆಗೆ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಕಲಿತಿದ್ದೇವೆ..
(5 ದಶಮಾಂಶ ಸ್ಥಾನಗಳವರೆಗೆ =1.73205)
ಆದರೆ ರ ಬೆಲೆಯು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳದ ಮತ್ತು ಆವರ್ತಕವಲ್ಲದ ದಶಮಾಂಶ
ಸಂಖ್ಯೆಯಾದ್ದರಿಂದ, ಅದನ್ನು ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಖರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು
ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಆದರೆ ಪೈಥಾಗೊರಸನ ಪ್ರಮೇಯದ ಸಹಾಯದಿಂದ, ನ
ರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ಅಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಖರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ.
ಯಾವುದೇ ಸಂಖ್ಯೆ ‘x+1’ ನ್ನ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿಯೂ ಬರೆಯಬಹುದು:
()2 = x +1 = ()2+12 ====è(1)
ಪೈಥಾಗೊರಸನ ಪ್ರಮೇಯದಂತೆ,ಲಂಬಕೋನ ತ್ರಿಕೋನದಲ್ಲಿ ವಿಕರ್ಣದ ಮೇಲಿನ ವರ್ಗವು ಉಳಿದೆರಡು ಬಾಹುಗಳ
ಮೇಲಿನ ವರ್ಗಗಳ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಸಮ.
(ವಿಕರ್ಣ)2 =(1 ನೇ ಬಾಹು)2 +(2 ನೇ ಬಾಹು)2
1 ನೇ ಬಾಹು |
2 ನೇ ಬಾಹು |
ಸಮೀಕರಣ |
ವಿಕರ್ಣ |
|
4 |
3 |
52 = 25 =
16 +
9
= 42+32 |
5 |
|
12 |
5 |
132 = 169 = 144+ 25 = 122+52 |
13 |
|
20 |
15 |
252 = 625 = 400+225 = 202+152 |
25 |
ಸಮೀಕರಣ (1) ನ್ನ ಗಮನಿಸಿದಾಗ,ಲಂಬಕೋನ ತ್ರಿಕೋನದ
ಎರಡು ಬಾಹುಗಳು ಮತ್ತು 1 ಆಗಿದ್ದರೆ, ಅದರ ವಿಕರ್ಣದ ಉದ್ದ: ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
ಲಂಬಕೋನ ತ್ರಿಕೋನದ ಬಾಹುಗಳು |
ಪೈಥಾಗೊರಸನ ಪ್ರಮೇಯ |
ವಿಕರ್ಣ |
|
1,
1 |
12+
12=()2 |
|
|
, 1 |
()2+ 12=32 |
|
|
,1 |
()2+ 12=42 |
|
|
……… |
……. |
…… |
|
,1 |
()2+ 12=(99)2 |
|
|
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ,1 |
()2+ 12=(x+1)2 |
|
ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಮತ್ತು 1 1 ನ್ನ ಎರಡು ಬಾಹುಗಳನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಲಂಬಕೋನ ತ್ರಿಭುಜವನ್ನು ನಾವು
ರಚಿಸಿದರೆ ಆಗ ಅದರ ವಿಕರ್ಣವು ಈ
ಕ್ರಮದಿಂದ ಈಗ ನಾವು ಮತ್ತು ರ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಾ.
1.7.1 ಸಮಸ್ಯೆ 1: ನ್ನ
ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ಗುರುತಿಸಿ.
ಪರಿಹಾರ:
ಒಂದು
ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯನ್ನೆಳೆದು ‘O’ ಬಿಂದುವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ. O ನಿಂದ 1 ಸೆ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿ A ಬಿಂದುವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ.
ಈಗ, OA=1 ಸೆ.ಮಿ. A ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ
ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಗೆ ಲಂಬವನ್ನೆಳೆಯಿರಿ. 1 ಸೆ.ಮಿ ತ್ರಿಜ್ಯದ ಸಹಾಯದಿಂದ A ಬಿಂದುವನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಮೇಲೆ ಎಳೆದ ಲಂಬರೇಖೆಯನ್ನು B ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ
ಕಡಿಯುವಂತೆ ಒಂದು ಕಂಸವನ್ನೆಳೆಯಿರಿ. ಆಗ, AB = 1 ಸೆ.ಮಿ. OA = AB =1 ಸೆ.ಮಿ. ಬಾಹುಗಳುಳ್ಳ OAB ಲಂಬಕೋನ ತ್ರಿಭುಜ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ಪೈಥಾಗೊರಸನ ಪ್ರಮೇಯದಂತೆ OB2 = OA2+AB2 = 12+12= 1+1 =2 |
|
1.7.1 ಸಮಸ್ಯೆ 2: ನ್ನ ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ ಗುರುತಿಸಿ.
ಪರಿಹಾರ:
ಮೇಲಿನ
ರಚನೆಯನ್ನು ಪುನಃ ಮಾಡಿ. ಈಗ ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಗೆ P ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಲಂಬವನ್ನೆಳೆಯಿರಿ. P
ಬಿಂದುವನ್ನು
ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, 1 ಸೆ.ಮಿ. ತ್ರಿಜ್ಯದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಈ ಲಂಬವನ್ನು C ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ
ಕಡಿಯುವಂತೆ ಒಂದು ಕಂಸವನ್ನೆಳೆಯಿರಿ. PC = 1 ಸೆ.ಮಿ. OC ಯನ್ನು ಜೋಡಿಸಿರಿ. ಪೈಥಾಗೊರಸನ ಪ್ರಮೇಯದಂತೆ OC2 =OP2+PC2 = ()2+12 =2+1 OC = O
ಬಿಂದುವನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು,OC ತ್ರಿಜ್ಯದಿಂದ, ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯನ್ನುQ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಕಡಿಯುವಂತೆ ಒಂದು
ಕಂಸವನ್ನೆಳೆಯಿರಿ. OQ= |
|
ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿನ
ಚಿತ್ರವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ: ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ
O ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, (OB,OC,OD,OE….)
ತ್ರಿಜ್ಯಗಳಿಂದ ಎಳೆದ
ಏಕಕೇಂದ್ರೀಯ ವೃತ್ತ ಭಾಗಗಳಿವೆ. ಈ
ರಚನೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದವರು ಗ್ರೀಕ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದ ಥಿಯೋಡೊರಸ್. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು
ಥಿಯೋಡೊರಸ್ ಚಕ್ರ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. |
|
1.7 ಕಲಿತ ಸಾರಾಂಶ
ಸಂಖ್ಯೆ |
ಕಲಿತ ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು |
1 2 |
ಕರಣಿಗಳು, ಅಭಾಗಲಬ್ಧ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಂಖ್ಯಾರೇಖೆಯ ಮೇಲೆ
ಗುರುತಿಸುವುದು. ಕರಣಿಗಳನ್ನು
ಹೋಲಿಸುವುದು. |